Hướng nghiệp

Thân gửi các em học sinh trung học phổ thông trước ngưỡng cửa nghề nghiệp 

Một trong những điều khiến tôi phải suốt đời mang ơn thầy từ thời trung học, đó là: thầy đã định hướng nghề nghiệp tương lai cho học sinh chúng tôi. Những ý tưởng mà thầy gợi mở về nghề nghiệp, suốt đời tôi không thể nào quên được. Thầy dạy rằng:
Ở lứa tuổi học sinh phổ thông trung học, các em bắt đầu cần phải suy nghĩ một cách nghiêm túc về đường đời phía trước. Các em sẽ không biết chính xác đường đời mình sẽ đi về đâu, nếu các em không sớm suy nghĩ về nó ngay từ bây giờ. Suy nghĩ để chọn cho mình một nghề nghiệp trong tương lai là điều khó nhất. Tuy nhiên, nếu chúng ta không can đảm đặt một điểm khởi đầu cho việc suy nghĩ đó, thì chúng ta sẽ chẳng bào giờ khám phá ra nghề nghiệp đích thực cho chính mình. Trong số vô vàn những nghề nghiệp lương thiện trong xã hội, hãy chọn lấy cho mình một nghề.
Suốt những năm học trung học, mỗi người học sinh cần dành rất nhiều thời gian để suy nghĩ về bản thân mình. Điều này rất quan trọng. Các em cần mạnh dạn và có thái độ khách quan khi phân tích chính mình, những năng lực, sở trường của bản thân, và cả những yếu kém, sở đoản của bản thâm mình nữa. Ước mơ cao đẹp nhất của bản thân mình là gì? Liệu mình có đủ năng khiếu, sở trường, điều kiện,…để theo đuổi đến cùng ước mơ của mình không? Ngay từ bây giờ, mình phải làm những gì để chuẩn bị cho nghề nghiệp, cho ước mơ tương lai của cuộc đời mình?
Nghề nghiệp nào cũng có những đỉnh cao riêng của nó. Dù làm nghề nghiệp nào thuộc bất cứ lĩnh vực gì cũng vậy, vươn đến đỉnh cao của nghề nghiệp là điều khó khăn nhất. Chính vì vậy, nghề nghiệp mà các em lựa chọn phải thật sự phù hợp với sở thích của các em. Có như vậy, các em mới có thể vượt qua những khó khăn, thử thách bất tận mà nghề nghiệp đang mở ra cho các em ở phía trước… Dù nghề nghiệp của các em thuộc lĩnh vực khoa học, văn hoá, nghệ thuật, kỹ thuật, công nghệ hay sản xuất, dịch vụ,…các em cũng đều có thể gặt hái được thành công cùng những niềm vui bất tận, nếu như nghề nghiệp đó phù hợp với năng lực, sở thích của các em. Không gì thú vị hơn khi chúng ta luôn làm việc với niềm vui, với tất cả sự thích thú, và ý thức rằng, nghề nghiệp của mình mang lại những ích lợi thiết thực cho bản thân và cho người khác…


Trong xã hội, có thể có nhiều người cùng theo đuổi một nghề nghiệp giống nhau. Chúng ta gọi đó là những người em“đồng nghiệp” của mình. Giữa các đồng nghiệp vừa có sự cạnh tranh với nhau, nhưng đồng thời, cũng vừa có cái gọi là “tình đồng nghiệp” dành cho nhau nữa. Xã hội có phát triển được hay không, tuỳ thuộc rất nhiều ở điều này. Giữa những người đồng nghiệp cần có sự cạnh tranh, dĩ nhiên, nhưng là sự  cạnh tranh lành mạnh để cùng phát triển; tình đồng nghiệp giúp chúng ta dễ dàng bắt tay vào hợp tác với nhau nhiều hơn, cùng vươn đến những đỉnh cao mới trong lĩnh vực của mình. Bên cạnh đó, có một điều rất thú vị của thế giới nghề nghiệp trong xã hội, đó là: dù luôn phải cạnh tranh và hợp tác, nhưng trong mỗi nghề nghiệp lại vẫn luôn có những ý nghĩa mới, những khía cạnh sâu sắc, độc đáo đang chờ đợi mỗi người chúng ta tiếp tục khám phá, vấn đề là bản thân mỗi người có hết lòng tận tụy dấn thân vào nghề nghiệp để khám phá hay không mà thôi! Chúng ta sẽ không thể nào khám phá ra được những khía cạnh mới mẻ, những ý nghĩa phong phú của nghề nghiệp, nếu như chúng ta lao động nghề nghiệp một cách qua loa, hời hợt.
Khi chúng ta lựa chọn được một nghề, năng lực chuyên môn của chúng ta sẽ có cơ hội được rèn luyện ngày càng chắc chắn hơn, tư duy được đào sâu hơn, những kỹ nâng tay nghề cũng ngày càng thành thạo hơn. Và khi càng làm việc lâu năm trong nghề, càng ngày ta càng tự tin hơn với nghề nghiệp của mình, càng biết tự đặt ra những mục tiêu cao hơn để liên tục cố gắng.
Nghề nghiệp của bản thân ta không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống của bản thân ta, mà còn ảnh hưởng đến gia đình ta, đến con cái sau này của ta, những người thân yêu nhất mà ta có trách nhiệm phải lo toan. Nghề nghiệp của ta còn ảnh hưởng đến xã hội, đến sự phát triển của đất nước. Nghề nghiệp của bản thân ta nhiều lúc không nhất thiết phải mang lại mức thu nhập cao, nhưng khi nó tạo ra nguồn cảm hứng cho người khác, đem lại niềm vui cho người khác, thì nghề nghiệp của ta thật đáng tự hào và xứng đáng được trân trọng….
Nếu trong ngày hôm nay, các em nhìn thấy một người nào đó đang gắt hái những thành công lớn lao trong nghề nghiệp của họ, thì các em phải biết rằng, con người ấy đã từng suy nghĩ hết sức nghiêm túc về sự lựa chọn nghề nghiệp của bản thân họ ngay từ khi họ còn ở lứa tuổi học sinh như các em. Họ đã có một định hướng rõ ràng, vững chắc cho cuộc đời, và đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng mọi thứ, đã cố gắng hết mức để vươn đến thành công như ngày hôm nay.
Thu thập và nắm bắt những thông tin liên quan đến nghề nghiệp của mình là điều rất quan trọng, đặc biệt là trong bối cảnh xã hội thông tin không ngừng phát triển hiện nay. Các em cần học cách khai thác thông tin sao cho có hiệu quả nhất để phục vụ cho nghề nghiệp của mình, và nhất là để mình không bị tụt hậu. Trong thời đại của nền kinh tế tri thức, biết nắm bắt và khai thác tối ưu thông tin cũng là một bí quyết để thành công.
Dù gặt hái được nhiều thành công trong nghề nghiệp, các em cũng không bao giờ được tự mãn hoặc sớm hài lòng với những thành công của mình. Phải biết nuôi những cao vọng về nghề nghiệp. Bất cứ khi nào đọc báo, xem truyền hình, nghe những buổi phỏng vấn, các em phải biết cảm thấy hổ thẹn khi nhìn thấy đồng nghiệp của mình luôn có những ý tưởng mới mẻ, những sáng kiến tuyệt vời mà mình không có được. Phải luôn luôn nỗ lực tư duy, tìm cách sáng kiến để nâng cao thành quả nghề nghiệp của mình…. Đó không chỉ là danh dự cá nhân mà còn là tấm lòng đối với đất nước, mong đất nước mình phát triển nhanh, mạnh như những cường quốc trên thế giới.
Chúc các em chọn lựa được cho mình một nghề nghiệp tuyệt vời và không ngừng nỗ lực leo lên những đỉnh cao của nghề nghiệp…



Lại Thế Luyện