Thư gửi người học sinh

Em thân mến! Là giáo viên của em, thầy không chỉ có trách nhiệm dạy chữ nghĩa cho em, mà quan trọng hơn, thầy còn có trách nhiệm nhen nhóm trong lòng em những khát vọng thành công trong cuộc sống. Ngày hôn nay, thầy muốn nói với em về việc tự vạch ra cho mình kế hoạch sống, học tập và làm việc trong tháng kế tiếp.

Một năm có mười hai tháng. Bây giờ thời gian đã trôi qua nửa tháng rồi và sắp đến tháng kế tiếp. Em đã đề ra kế hoạch cho tháng tới của mình chưa? Em cần chuẩn bị một kế hoạch công việc cho mình. Em có gặp khó khăn nào đó khi theo đuổi kế hoạch công việc của mình không?

Nhiều lần trong cuộc sống, phải chăng em đã thấy mình tự  “bội ước” với những kế hoạch công việc mà em đã tự cam kết với chính mình. Và khi không theo đuổi được kế hoạch công việc đã đề ra, có phải em cảm thấy mình là kẻ thất bại. Mọi ước muốn thay đổi cuộc đời mình sao thật khó thực hiện? Thông thường, không thực hiện đúng kế hoạch công việc là nguyên nhân khiến chúng ta có cảm giác mình là kẻ thất bại. Nhưng liệu em cứ  mãi có suy nghĩ như vậy thì có đúng không? Chính thái độ sống của chúng ta mới là yếu tố quyết định thành công hay thất bại của chúng ta. Vì vậy, thay đổi nếp nghĩ và thái độ sống của mình là điều có ảnh hưởng quan trọng đối với sự thành bại trong cuộc đời của chúng ta.

Khi sắp hết một tháng, em nên đề ra cho mình kế hoạch công việc cho tháng sắp tới. Và để đạt được mục đích của mình, em nên thay đổi thái độ sống của chúng ta theo hướng tích cực hơn. Điều này giúp em dễ dàng bắt tay vào thực hiện từng bước đi vững chắc trong khi thực hiện kế hoạch công việc của mình hơn. Chắc chắn là thái độ sống tích cực có ảnh hưởng rất quan trọng trong việc thay đổi cuộc đời của em ngày một tốt đẹp hơn. Em không nên chỉ nói : “Tôi có thể làm được điều đó!”, mà em phải nói : “Tôi tin chắc rằng, tôi làm được điều đó!”.

Hoạt động là con đường đi tới thành công. Tuy nhiên, trên con đường đó, em cần có niềm vui, sự hào hứng để có thể tiếp tục vững bước trên từng chặng đường dài của em. Niềm vui và sự hào hứng cũng chính là thái độ sống tích cực của em! Mỗi ngày, em càng tiến đến gần hơn đến mục đích sống cao đẹp của mình. Em cũng cần phải xác định cụ thể từng khoảng thời gian nhỏ hơn, ví dụ mỗi ngày mình sẽ làm được một kết quả gì, dù nhỏ, nhưng vẫn phải cụ thể. Những thành công nho nhỏ ấy cũng ảnh hưởng đến thái độ sống tích cực của em đấy! Nó sẽ tăng cường nghị lực cho em để đi đến thành công cuối cùng…        

Hiện giờ, có thể em đang cảm thấy hứng khởi với những ý tưởng trong lá thư thầy gửi cho em. Những ý tưởng vừa rồi cũng góp phần làm cho em có một thái độ sống tích cực hơn cho mình rồi. Nhưng nếu chỉ như vậy thôi thì chưa đủ đâu! Từ hôm nay, em hãy rèn luyện cho mình có thói quen sống với thái độ tích cực, dù đôi lúc công việc hay hoàn cảnh có tồi tệ thế nào chăng nữa! Một khi em biết nhìn cuộc đời, nhìn công việc của mình bằng một thái độ sống tích cực, chắc chắn em sẽ thành công trong công việc và cuộc đời em sẽ đổi thay một cách kỳ diệu! 

Lại Thế Luyện

https://laitheluyen.blogspot.com

Hướng nghiệp

Thân gửi các em học sinh trung học phổ thông trước ngưỡng cửa nghề nghiệp 

Một trong những điều khiến tôi phải suốt đời mang ơn thầy từ thời trung học, đó là: thầy đã định hướng nghề nghiệp tương lai cho học sinh chúng tôi. Những ý tưởng mà thầy gợi mở về nghề nghiệp, suốt đời tôi không thể nào quên được. Thầy dạy rằng:

Ở lứa tuổi học sinh phổ thông trung học, các em bắt đầu cần phải suy nghĩ một cách nghiêm túc về đường đời phía trước. Các em sẽ không biết chính xác đường đời mình sẽ đi về đâu, nếu các em không sớm suy nghĩ về nó ngay từ bây giờ. Suy nghĩ để chọn cho mình một nghề nghiệp trong tương lai là điều khó nhất. Tuy nhiên, nếu chúng ta không can đảm đặt một điểm khởi đầu cho việc suy nghĩ đó, thì chúng ta sẽ chẳng bào giờ khám phá ra nghề nghiệp đích thực cho chính mình. Trong số vô vàn những nghề nghiệp lương thiện trong xã hội, hãy chọn lấy cho mình một nghề.

Suốt những năm học trung học, mỗi người học sinh cần dành rất nhiều thời gian để suy nghĩ về bản thân mình. Điều này rất quan trọng. Các em cần mạnh dạn và có thái độ khách quan khi phân tích chính mình, những năng lực, sở trường của bản thân, và cả những yếu kém, sở đoản của bản thâm mình nữa. Ước mơ cao đẹp nhất của bản thân mình là gì? Liệu mình có đủ năng khiếu, sở trường, điều kiện,…để theo đuổi đến cùng ước mơ của mình không? Ngay từ bây giờ, mình phải làm những gì để chuẩn bị cho nghề nghiệp, cho ước mơ tương lai của cuộc đời mình?

Nghề nghiệp nào cũng có những đỉnh cao riêng của nó. Dù làm nghề nghiệp nào thuộc bất cứ lĩnh vực gì cũng vậy, vươn đến đỉnh cao của nghề nghiệp là điều khó khăn nhất. Chính vì vậy, nghề nghiệp mà các em lựa chọn phải thật sự phù hợp với sở thích của các em. Có như vậy, các em mới có thể vượt qua những khó khăn, thử thách bất tận mà nghề nghiệp đang mở ra cho các em ở phía trước… Dù nghề nghiệp của các em thuộc lĩnh vực khoa học, văn hoá, nghệ thuật, kỹ thuật, công nghệ hay sản xuất, dịch vụ,…các em cũng đều có thể gặt hái được thành công cùng những niềm vui bất tận, nếu như nghề nghiệp đó phù hợp với năng lực, sở thích của các em. Không gì thú vị hơn khi chúng ta luôn làm việc với niềm vui, với tất cả sự thích thú, và ý thức rằng, nghề nghiệp của mình mang lại những ích lợi thiết thực cho bản thân và cho người khác…

Trong xã hội, có thể có nhiều người cùng theo đuổi một nghề nghiệp giống nhau. Chúng ta gọi đó là những người em“đồng nghiệp” của mình. Giữa các đồng nghiệp vừa có sự cạnh tranh với nhau, nhưng đồng thời, cũng vừa có cái gọi là “tình đồng nghiệp” dành cho nhau nữa. Xã hội có phát triển được hay không, tuỳ thuộc rất nhiều ở điều này. Giữa những người đồng nghiệp cần có sự cạnh tranh, dĩ nhiên, nhưng là sự  cạnh tranh lành mạnh để cùng phát triển; tình đồng nghiệp giúp chúng ta dễ dàng bắt tay vào hợp tác với nhau nhiều hơn, cùng vươn đến những đỉnh cao mới trong lĩnh vực của mình. Bên cạnh đó, có một điều rất thú vị của thế giới nghề nghiệp trong xã hội, đó là: dù luôn phải cạnh tranh và hợp tác, nhưng trong mỗi nghề nghiệp lại vẫn luôn có những ý nghĩa mới, những khía cạnh sâu sắc, độc đáo đang chờ đợi mỗi người chúng ta tiếp tục khám phá, vấn đề là bản thân mỗi người có hết lòng tận tụy dấn thân vào nghề nghiệp để khám phá hay không mà thôi! Chúng ta sẽ không thể nào khám phá ra được những khía cạnh mới mẻ, những ý nghĩa phong phú của nghề nghiệp, nếu như chúng ta lao động nghề nghiệp một cách qua loa, hời hợt.

Khi chúng ta lựa chọn được một nghề, năng lực chuyên môn của chúng ta sẽ có cơ hội được rèn luyện ngày càng chắc chắn hơn, tư duy được đào sâu hơn, những kỹ nâng tay nghề cũng ngày càng thành thạo hơn. Và khi càng làm việc lâu năm trong nghề, càng ngày ta càng tự tin hơn với nghề nghiệp của mình, càng biết tự đặt ra những mục tiêu cao hơn để liên tục cố gắng.

Nghề nghiệp của bản thân ta không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống của bản thân ta, mà còn ảnh hưởng đến gia đình ta, đến con cái sau này của ta, những người thân yêu nhất mà ta có trách nhiệm phải lo toan. Nghề nghiệp của ta còn ảnh hưởng đến xã hội, đến sự phát triển của đất nước. Nghề nghiệp của bản thân ta nhiều lúc không nhất thiết phải mang lại mức thu nhập cao, nhưng khi nó tạo ra nguồn cảm hứng cho người khác, đem lại niềm vui cho người khác, thì nghề nghiệp của ta thật đáng tự hào và xứng đáng được trân trọng….

Nếu trong ngày hôm nay, các em nhìn thấy một người nào đó đang gắt hái những thành công lớn lao trong nghề nghiệp của họ, thì các em phải biết rằng, con người ấy đã từng suy nghĩ hết sức nghiêm túc về sự lựa chọn nghề nghiệp của bản thân họ ngay từ khi họ còn ở lứa tuổi học sinh như các em. Họ đã có một định hướng rõ ràng, vững chắc cho cuộc đời, và đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng mọi thứ, đã cố gắng hết mức để vươn đến thành công như ngày hôm nay.

Thu thập và nắm bắt những thông tin liên quan đến nghề nghiệp của mình là điều rất quan trọng, đặc biệt là trong bối cảnh xã hội thông tin không ngừng phát triển hiện nay. Các em cần học cách khai thác thông tin sao cho có hiệu quả nhất để phục vụ cho nghề nghiệp của mình, và nhất là để mình không bị tụt hậu. Trong thời đại của nền kinh tế tri thức, biết nắm bắt và khai thác tối ưu thông tin cũng là một bí quyết để thành công.

Dù gặt hái được nhiều thành công trong nghề nghiệp, các em cũng không bao giờ được tự mãn hoặc sớm hài lòng với những thành công của mình. Phải biết nuôi những cao vọng về nghề nghiệp. Bất cứ khi nào đọc báo, xem truyền hình, nghe những buổi phỏng vấn, các em phải biết cảm thấy hổ thẹn khi nhìn thấy đồng nghiệp của mình luôn có những ý tưởng mới mẻ, những sáng kiến tuyệt vời mà mình không có được. Phải luôn luôn nỗ lực tư duy, tìm cách sáng kiến để nâng cao thành quả nghề nghiệp của mình…. Đó không chỉ là danh dự cá nhân mà còn là tấm lòng đối với đất nước, mong đất nước mình phát triển nhanh, mạnh như những cường quốc trên thế giới.

Chúc các em chọn lựa được cho mình một nghề nghiệp tuyệt vời và không ngừng nỗ lực leo lên những đỉnh cao của nghề nghiệp…

Lại Thế Luyện

https://laitheluyen.blogspot.com

Con đường học vấn

Ngày ... tháng ... năm ...

Con gái yêu của cha!

Thời gian gần đây, con đạt được một số tiến bộ đáng kể ở trường. Trước đây, con học môn Toán rất yếu. Nhưng thời gian gần đây, con đã lấy lại được kiến thức căn bản, đã có kỹ năng giải bài tập, bắt đầu yêu thích môn học và không còn cảm thấy môn Toán là môn học đáng sợ nữa!
Còn ở môn Văn, tuy con không đạt điểm cao như trước, nhưng cha lại rất đỗi tự hào về con. Con có thắc mắc tại sao không? 
Lý do thật đơn giản thôi! Bởi vì, cha thấy con đã tập viết văn bằng chính những suy nghĩ, cảm nhận ở lứa tuổi của con. Con không bắt chước cách diễn đạt, cũng như không bắt chước những cảm xúc của những tác giả những cuốn sách văn mẫu như trước đây nữa! Đó là sự tiến bộ đáng kể nhất!
Ngoài ra, ở các môn học khác, con đều học khá. Nói về chuyện học hành của con, cha không bao giờ gây áp lực với con trong chuyện học tập! Tội nghiệp cho nhiều em gái ở lứa tuổi của con hiện giờ, ở nhà thì bị cha mẹ tra khảo, bắt ép học hành, đến lớp thì bị thầy cô giáo bắt học bài, làm bài. Cha thì hoàn toàn khác! Cha chưa bao giờ và cũng sẽ không bao giờ đặt nặng vấn đề điểm số. Cha không đòi hỏi con phải đạt được thành tích này, giấy khen nọ. Cha đòi hỏi ở con những gì có thực chất nhiều hơn! 

Khi con càng học lên cao thì sự chọn lọc càng diễn ra gay gắt, quyết liệt. Những bạn bè học cùng tiểu học với con ngày xưa sẽ "rơi rụng" dần theo thời gian. Những bậc cha mẹ nào chỉ biết chạy chọt, đi xin điểm cho con cái, những cô cậu học trò hư đốn chỉ biết quay cóp, gian lận, lừa dối thầy cô để đạt điểm cao, thì khi lớn lên họ sẽ phải bỏ cuộc vì không đủ nền tảng vững chắc để tiếp tục xây dựng "tòa lâu đài kiến thức" cho bản thân. Khi đó, giả sử họ ân hận, thì mọi sự cũng đã quá muộn màng. 
Trên đời này, có thành quả giá trị mà không đòi hỏi chúng ta phải trả giá bằng rất nhiều hy sinh, rất nhiều cực khổ, cố gắng hả con? Thiên hạ thường ví việc học giống như con thuyền đi trên dòng nước ngược. Riêng cha còn nghĩ rằng, học tập cũng giống như leo núi. Chỉ có những con người kiên trì không mệt mỏi, không ngại khó khăn thì mới có thể chinh phục những đỉnh cao của học vấn... 

°°°

Kiến thức của nhân loại là vô tận! Người ta thường ví kiến thức như rừng, như biển. Với mỗi cá nhân, kiến thức còn chính chiếc chìa khóa quan trọng để mở cánh cửa bước vào tương lai. Nếu không có kiến thức thì khó mà làm được chuyện gì to lớn!
Kiến thức luôn luôn đổi mới cùng với sự vận động và phát triển của xã hội. Chỉ có học tập không ngừng thì chúng ta mới không bị lạc hậu trước thời cuộc. Hiện đất nước mình còn nhiều khó khăn, con hãy cố gắng học để xây dựng tương lai cho con, cũng là tương lai của gia đình, xã hội, đất nước. 
Trong giai đoạn phát triển và hội nhập ngày nay, bên cạnh kiến thức chuyên môn, con cần dành thời gian đầu tư cho vốn liếng ngoại ngữ và tin học – chìa khoá then chốt để tiếp cận với thế giới, vì ngành nào cũng cần đến nó cả.
Tiền bạc và địa vị có thể mất đi, nhưng tri thức thứ tài sản vô giá mà không ai lấy đi của ta được!
Thế hệ của các con ngày hôm nay may mắn có đủ điều kiện để giao lưu, học hỏi trên phạm vi quốc tế. Ngày nay, người ta có thể học liên tục, học suốt đời, học mọi lúc, mọi nơi: qua sách báo, truyền thanh, truyền hình, mạng internet... Thế thì, con càng có lý do để nỗ lực nhiều hơn nữa, để có thể vươn cao hơn, xa hơn đến những chân trời mới của kiến thức... 
Trước mắt, khi con chưa giỏi được hai ngoại ngữ thì ít nhất con hãy cố gắng rèn luyện khả năng đọc sách hoặc tài liệu chuyên môn bằng tiếng Anh. Bên cạnh đó, con phải không ngừng cập nhật những kiến thức xã hội. Đọc sách nhiều sẽ tạo cơ hội cho con suy nghĩ một vấn đề theo nhiều chiều hướng khác nhau, từ đó con có thể rèn luyện tư duy độc lập của riêng mình. 
Hãy tạo cho mình thói quen tự học và đọc sách, cập nhật hiểu biết mỗi ngày chứ không chỉ là đọc sách tùy hứng! 
Sau này, khi con vào đại học, việc học của con sẽ còn phải gắn liền với nghiên cứu khoa học, với việc học nghề. Dần dần con sẽ làm quen với phương pháp luận sáng tạo, để gắn liền những gì mình học hỏi, tìm tòi với các sáng chế, sáng kiến hữu ích cho cuộc sống. 

°°°

Chắc con thắc mắc, dù đã cao tuổi nhưng cha luôn xem trọng học vấn và vẫn duy trì được lòng say mê tìm tòi, học hỏi, nghiên cứu như khi xưa còn trẻ. Tại sao như vậy? 
Lý do cơ bản ở đây là vì, cha thấy trên đời này hiếm có niềm vui nào giàu ý nghĩa như niềm vui được học , tìm tòi, nghiên cứu trong sách vở, tiếp xúc với thực tế, rồi dấn thân cho khoa học... Công việc đó đưa chúng ta thoát khỏi phạm vi chật hẹp của bộ bàn ghế con đang ngồi, thoát khỏi căn phòng con đang ở, để đến với cuộc sống bao la, rộng lớn ngoài kia. Những gì chúng ta đang kiếm tìm trong hiện tại sẽ có ích cho cuộc sống của nhiều người ở tương lai. 
Một công việc lặng lẽ mà nhân ái biết bao. Sự nhẫn nại, hy sinh của con cao đẹp biết chừng nào! 
Con thừa biết cha vốn là một người yêu thích sự yên tĩnh, nhưng không phải là sự yên tĩnh trong cảnh sống yên ổn, sung sướng, hưởng thụ, an nhàn. Trái lại, càng được sống trong yên tĩnh, cha càng tích cực tập trung chú ý làm việc nhiều hơn, để hy sinh, cống hiến nhiều hơn. Môi trường yên tĩnh chính là cơ hội tuyệt vời để chúng ta đào sâu tư duy và nung nấu một nghị lực vô hạn! 

°°°

Con gái yêu! Học tập là để chuẩn bị hành trang cho bước đường tương lai của mỗi người. Quãng thời gian được cắp sách đến trường là quãng thời gian đẹp nhất, hạnh phúc nhất của mỗi người, với những kỷ niệm không thể nào quên. Việc học tập ngày của con phải thật sự là một niềm vui bất tận, con ạ! 
Từ hôm nay, con hãy tự xây dựng cho mình một nền tảng tri thức cần thiết, để có thể tiếp tục vươn cao, vươn xa hơn nữa ở tương lai! 
Những gì con học hôm nay sẽ là vốn liếng vô giá để góp phần xây dựng đất nước mai sau...

- Trích trong tập sách "Viết cho con gái" - Nhà xuất bản Văn Hóa Thông Tin